Umiejętność efektywnego hamowania w sytuacjach awaryjnych jest niezwykle cenna, choć większość polskich kierowców przyznaje, że nikt nigdy ich tego nie uczył. Dlaczego?
Ponieważ lata temu mało kto przejmował się techniką jazdy w kształceniu kierowców. I choć wiele się zmieniło w systemie szkoleń to nadal problem tkwi głównie w pomijaniu tematu hamowania awaryjnego na kursach prawa jazdy. Często też i zdania są podzielone jak to wykonywać, a jak dodamy przeskok technologiczny systemów samochodowych to wersji robi się jeszcze więcej.
Jazda samochodem to zbiór pewnych czynności motorycznych, które wykonujemy na poziomie przemyślanych działań lub odruchów. Dysponując czasem na reakcję powyżej 1,5 sekundy kierowca podejmuje świadome decyzje. Czas poniżej 1,5 sekundy daje możliwość jedynie odruchowych działań, z ewentualnym wyborem mniejszego zła.
Dla przykładu pojazd jadący 90km/h przemierza w ciągu jednej sekundy około 25metrów. Na drogę wyjeżdża rowerzysta, wymuszając pierwszeństwo. Jeśli kierowca nigdy nie ćwiczył hamowania awaryjnego, nie wciśnie odpowiednio energicznie i mocno hamulca wraz ze sprzęgłem. Zwłoka czasowa oraz zbyt małe ciśnienie w pompie hamulcowej (a także słaby impuls początkowy dla systemu ABS) wydłuża drogę hamowania o nawet 20%! Zatem w przypadku podanej prędkości hamowanie awaryjne rozpocznie się później o 8 metrów a droga hamowania łącznie wydłuży się o jakieś 10-15 metrów. A jak wiemy liczy się prędkość podczas uderzenia, jeśli nie uda się wyhamować, lub ominąć rowerzysty. Badania pokazują, że przez niewłaściwą technikę odbieramy szanse na wyjście cało z wypadku nawet o 40%. Oczywiście w podanym przypadku o sukcesie decydować będą jeszcze dziesiątki czynników, ale odpowiedni odruch jest jednym z ważniejszych elementów.
Jak wygląda prawidłowe hamowanie awaryjne?
Zakładamy, że samochód wyposażony jest w system ABS.
- Hamowanie rozpoczynamy zawsze od gwałtownego uderzenia w hamulec i sprzęgło jednocześnie.
- Wciskamy obie nogi z maksymalną siłą.
- Siła nacisku nogi na hamulec ma sprawiać wrażenie, jakbyśmy chcieli złamać pedał hamulca.
- Prawidłowo funkcjonujący system ABS powoduje drganie pedału hamulca (charakterystyczne odbijanie, pulsowanie) – jest to zupełnie naturalne i nie powinniśmy ani przez chwile zmniejszać siły nacisku, wręcz przeciwnie, im bardziej pedał hamulca podbija naszą stopę, tym mocniej go wciskamy.
- System ABS będzie funkcjonował najefektywniej gdy zmuszamy pompę do pracy z najwyższym ciśnieniem.
Bardzo ważny element hamowania awaryjnego – sprzęgło. Poniżej fakty dotyczące problematyki hamowania awaryjnego na różnych rodzajach nawierzchni, z różnych prędkości, różnymi pojazdami, potwierdzone ponad 30-letnimi badaniami i testami. Najintensywniej od lat 70-tych testy prowadzi firma Bosch- producent systemu ABS. Ciągle udoskonalając swoje produkty bada ich efektywność, wady a także zalety. Natomiast przez cały czas rozwoju układów hamulcowych i systemów bezpieczeństwa niezmiennie i zdecydowanie podkreśla się bezwzględny wymóg jednoczesnego użycia sprzęgła wraz z hamulcem podczas hamowania awaryjnego.
- Jednoczesne wciśnięcie sprzęgła jest bardzo ważne! Zapobiega działaniu sprzecznych sił i naprężeń pomiędzy układem przeniesienia napędu, kołami a silnikiem.
- Jeśli kierowca hamuje awaryjnie bez sprzęgła działanie systemów jest zakłócone, a koła szarpane przez kompresję silnika tracą prawidłową trakcję, co w efekcie prowadzi do wydłużenia drogi hamowania i pogorszenia możliwości zmiany kierunku jazdy (ominięcia przeszkody, hamowani w zakręcie)
- Brak sprzęgła to także zupełne zdławienie silnika przy prędkościach nieadekwatnych do przełożenia w skrzyni biegów (np. hamujemy z 90km/h, będąc na 6 biegu przy prędkości 40km/h silnik nie będzie chciał pracować) – niekiedy na tych ostatnim odcinku hamowania już przy mniejszej prędkości będziemy musieli ominąć przeszkodę, a wtedy właśnie silnik i systemy nie będą funkcjonować.
Samochód zdjęcie utworzone przez azerbaijan_stockers - pl.freepik.com
